Fréttasafn

Einni deildareiningu með tuttugu og tveimur íbúum á Hrafnistu í Hafnarfirði hefur verið lokað í forvarnarskyni og sett í sóttkví í kjölfar þess að starfsmaður deildarinnar greindist með kórónuveiruna um helgina. Á heimilinu eru um tvö hundruð íbúar og hefur enginn þeirra veikst, né heldur á öðrum heimilum Hrafnistu sem eru átta talsins. Að óbreyttu verður deildin í Hafnarfirði í sóttkví til og með nk. fimmtudags, 9. apríl, og hefur öllum aðstandendum verið gert viðvart. Þann 20. mars greindist starfsmaður Hrafnistu í Laugarási smitaður og var þá gripið til sambærilegra aðgerða og nú hefur verið gert í Hafnarfirði.

Síðastliðinn föstudag, 3. apríl, gerði Hrafnista sérstaka deild tilbúna í forvarnarskyni til móttöku á íbúum sem reynast smitaðir af COVID-19. Deildin, sem staðsett er á Hrafnistu við Sléttuveg í Reykjavík, er ætluð íbúum á öllum Hrafnistuheimilunum sex á höfuðborgarsvæðinu. Verið er að gera sambærilega deild tilbúna á Hrafnistuheimilunum tveimur í Reykjanesbæ. Rétt er að árétta að enginn íbúi hjá Hrafnistu hefur smitast, aðeins tveir starfsmenn af um 1.500 sem starfa hjá Hrafnistu.

Reykjavík 6. apríl 2020,

Neyðarstjórn Hrafnistuheimilanna.

Hrafnista hefur í forvarnarskyni gert sérstaka deild tilbúna til móttöku á íbúum sem reynast smitaðir af COVID-19. Deildin, sem staðsett er á nýju heimili Hrafnistu við Sléttuveg í Reykjavík, er ætluð íbúum á öllum Hrafnistuheimilunum sex á höfuðborgarsvæðinu, Reykjavík, Kópavogi, Garðabæ og Hafnarfirði. Hrafnista í Reykjanesbæ er langt komin með að undirbúa sambærilega aðstöðu fyrir Nesvelli og Hlévang. Á heimilunum átta búa um 800 manns í um fjórðungi hjúkrunarrýma á landinu og þar starfa alls um eitt þúsund og fimm hundruð manns.

Í hópi starfsliðs Hrafnistu hafa 92 einstaklingar farið í sóttkví frá upphafi faraldursins og einn reynst smitaður. Enn hefur enginn íbúi greinst smitaður af veirunni. Á heimilunum er fylgt skýrum verkferlum og viðbrögðum með tilliti til veirunnar enda eru nær allir íbúar í áhættuhópi. Neyðarstjórn Hrafnistu fundar daglega á fjarfundi um stöðu mála.

Komi til þess að íbúi á einhverju Hrafnistuheimilanna á höfuðborgarsvæðinu greinist smitaður af COVID-19 verður viðkomandi fluttur á deildina við Sléttuveg þar sem hann mun fá viðeigandi þjónustu meðan á veikindum stendur. Deildin sem er á jarðhæð, er með þrjá innganga meðal annars sérstakan inngang fyrir starfsfólk þar sem er að finna sérstökt rými til að klæðast hlífðarfatnaði. Á deildinni eru 11 rúmgóð einstaklingsherbergi með salerni og baði, en hægt væri að setja fleiri inn á deildina ef svo bæri undir. Hrafnista vonast þó til að aldrei þurfi að nota deildina í þessu skyni.

Ráðstöfunin hefur verið kynnt fyrir íbúum og aðstandendum sem hafa tekið mjög jákvætt í málið auk þess sem verið er að efla bakvarðarsveit heimilanna í forvarnarskyni komi til þess að fleiri í hópi starfsmanna þurfi að sæta sóttkví. Með það að leiðarljósi hefur aðstandendum m.a. verið boðið að skrá sig í bakvarðarsveitina og hafa viðbrögð í þeim hópi farið fram úr björtustu vonum. Sem stendur er þó ekki gert ráð fyrir að kalla þurfi til aðstandendur, en komi til þess munu viðkomandi starfa á öðrum heimilum en þeim sem nánustu skyldmenni búa.

María Ósk Albertsdóttir hefur verið ráðin aðstoðardeildarstjóri sjúkra- og iðjuþjálfunar á Hrafnistu Sléttuvegi frá maí 2020. María Ósk útskrifaðist með BSc gráðu í iðjuþjálfun frá Ergoterapiskolen í Kaupmannahöfn sumarið 2009. Hún hefur starfað sem iðjuþjálfi innan öldrunar síðan 2013 og á Hrafnistu við Hraunvang í tæp 3 ár. Síðan þá hefur hún starfað m.a. á Landakoti, öldrunarheimili í Danmörku og nú síðast sem forstöðumaður dagdvalar á hjúkrunarheimilinu Sólvangi. María Ósk hefur sótt margar ráðstefnur og námskeið í tengslum öldrunarþjónustu, m.a. við Háskólann í Odense í „Öldrun og heilabilun“.

Við bjóðum Maríu hjartanlega velkomna til liðs við okkur á Hrafnistu Sléttuvegi og í stjórnendahóp Hrafnistu.

Sjónvarpsþátturinn Lífið er lag, sem sýndur er á Hringbraut, fjallar um stöðu, hagsmuni og framtíðarsýn eldra fólks á Íslandi. Aðstandendur þáttarins komu í vikunni færandi hendi til Hrafnistu með um átta hundruð Góupáskaegg að gjöf handa öllum íbúum Hrafnistuheimilanna sem búsettir eru á átta heimilum sem Hrafnista starfrækir á höfuðborgarsvæðinu og í Reykjanesbæ.

Að sögn Sigurðar K. Kolbeinssonar þáttastjórnanda er gjöfin framlag þáttarins til íbúanna sem um þessar mundir geta því miður ekki þegið heimsóknir frá aðstandendum á meðan faraldur Covid-19 veirunnar gengur yfir. Pétur Magnússon, forstjóri Hrafnistu, segir gjöfina góðan vitnisburð um þann samhug og hlýju sem einstaklingar og fyrirtæki sýna þessa dagana í garð ýmissa þjóðfélagshópa, ekki síst aldraðra á hjúkrunarheimilum, þar sem tónlistarfólk hefur einnig komið saman fyrir utan hjúkrunarheimili um allt land til að syngja fyrir íbúa.

Meðfylgjandi mynd var tekin í nýrri þjónustubyggingu Sjómannadagsráðs við Sléttuveg þegar Pétur Magnússon forstjóri Hrafnistuheimilanna veitti gjöfinni viðtöku. Hrafnista starfrækir um 25% hjúkrunarrýma á landinu og starfa þar um 1500 manns.

Það má með sanni segja að það er mikill samtakamáttur og samhugur í samfélaginu á þessum sérstöku tímum. Um helgina kom slysavarna deildin Dagbjörg færandi hendi með ýmislegt til dægrastyttingar fyrir íbúa Nesvalla og Hlévangs. Púsluspil, ýmis borðspil og þrautir, kast hringur og minigolf. Hafið innilegar þakkir fyrir þessar frábæru gjafir kæra Dagbjörg.

Það er líklega að bera í bakkafullan lækinn að fara tala um óvenjulegt og fordæmalaust ástand í starfseminni okkar hér á Hrafnistu síðustu daga. Í dag eru þrjár vikur síðan Neyðarstjórn Hrafnistu tók þá erfiðu ákvörðun að takmarka með stífum hætti heimsóknir til íbúanna okkar. Hrafnista er lang stærsti aðilinn sem kemur að starfsemi hjúkrunarrýma hér á landi; starfrækjum nú átta hjúkrunarheimili í fimm sveitarfélögum á höfuðborgarsvæðinu og í Reykjanesbæ. Hjúkrunarrýmin eru alls um 800 og starfsfólk heimilanna tæplega 1.500. Það var því ljóst að aðgerð sem þessi hefði bein áhrif á daglegt líf þúsunda Íslendinga.

Hverjar eru ástæðurnar fyrir þessum aðgerðum?

Heilsa og velferð íbúanna okkar þarf alltaf að vera í forgangi og það er í raun ástæðan fyrir þessum aðgerðum sem eru án fordæma í sögunni.
Þar sem íbúar Hrafnistu, rétt eins og annarra hjúkrunarheimila eru flestir aldraðir og/eða með ýmsa undirliggjandi sjúkdóma eru þeir í sérstökum áhættuhóp tengt því að veikjast alvarlega af Kórónaveirunni. Leita þarf allra leiða til að draga úr þeirri hættu að íbúar heimilanna veikist af Kórónaveirunni. Því færri sem koma inn á heimilin því minni líkur á smiti.

Þetta er hins vegar þungbær ákvörðun sem er tekin að vel yfirlögðu ráði. Okkur þykir mjög leitt að þurfa að taka svo stóra ákvörðun, en þetta er gert með velferð íbúanna okkar að leiðarljósi og höfum við beðið fólk að sýna þessari ákvörðun virðingu og skilning. Það er ljóst að það getur reynst íbúa mjög erfitt að fá ekki heimsóknir frá ættingjum sínum og á sama hátt getur það reynst ættingjum íbúans mjög erfitt að heimsækja hann ekki. Það er samt nauðsynlegt að grípa til þessara ráðstafana til að koma í veg fyrir að íbúi veikist af veirunni og eins geta smit borist frá ættingjum eins íbúa til annars íbúa.

Starfsfólk hjúkrunarheimila veit mjög vel um mikilvægi samvista aðstandenda og íbúa; það þarf ekkert að eyða mikilli orku í ræða þau mál - en jafnframt er gott að hafa í huga að takamarkanir á heimsóknum á hjúkrunarheimili og heilbrigðisstofnanir eru í flestum löndum kringum okkur, t.d. Danmörku, svo þetta er ekkert séríslenskt fyrirbrigði eins og kannski einhverjir hafa látið í veðri vaka.

Jafnframt hefur umferð allra annarra en nauðsynlegs starfsfólks á vakt, verið takmörkuð inn á Hrafnistuheimilin. Það á sem dæmi við um birgja með vörur, iðnaðarmenn og aðra sem þurfa að koma inn á heimilin og hafa verið gerðar sérstakar verklagsreglur í tengslum við slíka hópa. Undantekningar til aðstandenda eru leyfðar að mjög takmörkuðu leiti og er þá leyst úr því sérstaklega í hverju tilfelli.

Jákvæð viðbrögð hvetja okkur áfram

Viðbrögð ykkar íbúa og ættingja hafa verið mikil síðan þessi ákvörðun var kynnt. Fólkið okkar fylgist auðvitað vel með fréttum og hefur töluverðar áhyggjur af málum, þó fáir hafi látið þetta raska ró sinni.

Margir hafa hringt eða sent tölvupóst. Almennt er fólk mjög ánægt með þessa ákvörðun og langflestir þakka okkur fyrir að taka málin svona föstum tökum. Fólk er almennt að sýna þessu mikinn skilning með einhverjum örfáum undantekningum. Fyrir það erum við mjög þakklát og sendum ykkur bestu kveðjur fyrir stuðninginn.

Jafnframt er gaman að geta þess að fjöldi góðgerðafélaga og fyrirtækja hefur á þessum tíma sýnt Hrafnistuheimilunum mikla velvild í formi beinna gjafa (spjaldtölvur, matvörur, drykkjarvörur o.fl.) eða verulegra afsláttakjara og fyrir það ber að þakka af hlýhug.

Áhrif á daglegt starf og þjónustu

Svona ákvörðun hefur auðvitað mikil áhrif á daglega þjónustu. Þegar heimsóknir leggjast af breytist auðvitað daglegt líf á hjúkrunarheimilum mjög mikið. Við höfum því verið að endurskipuleggja þætti eins og alla sjúkraþjálfun, iðjuþjálfun og félagsstarf sem nú þarf að sinna með öðrum hætti en á venjulegum degi. Mig langar þó að nota þetta tækifæri og hrósa starfsfólk Hrafnistu fyrir hreint magnað starf með fólkinu okkar undanfarið. Það er ekki til nein verklagsregla eða kennslubók um hvernig dagleg starfsemi hjúkrunarheimila á að bregðast við faraldri sem þessum. Það eru því ný mál að koma upp á hverjum degi sem þarf að leysa. Allir virðast vera á tánum og eldmóður og kraftur við að leysa úr hlutunum er einstakur, hvort sem það er varðandi bókhaldið okkar eða almennt starf inn á hjúkrunardeildum.

Jafnframt höfum við verið að hvetja starfsfólk til að vera alveg sérstaklega duglegt að aðstoða íbúana okkar til að vera í nánu sambandi við ættingja og vini. Þar er tilvalið að nýta sér einfalda hluti eins og myndsímtöl gegnum Messenger, Facetime og fleiri aðferðum. Venjuleg símtöl er líka alltaf mikilvæg.

Næstu skref

Ykkur til fróðleiks, þá tekur Neyðarstjórn Hrafnistu símafund með sýkingavarnastjóra (og fleirum) nánast daglega þannig að mál og viðfangsefni eru í sífelldri endurskoðun. Einnig er reglulega fundað með fulltrúum almannavarna og embættis landlæknis. Markmiðið er að hagsmunir íbúa og starfsfólks séu í forgrunni. Með hverjum deginum sem líður án þess að veiran sé komin inn á hjúkrunarheimilin erum við betur í stakk búinn til að mæta málum ef þau koma upp. Vonandi styttist þó í að við komumst í eðlilegt ástand aftur en þangað til höldum við áfram að vera dugleg að finna aðrar lausnir; með velferð fólksins okkar að leiðarljósi.

Ágætu íbúar, aðstandendur og samstarfsfólk – þið eigið eindregnar þakkir skyldar fyrir ykkar merka starf og þátttöku á þessum óvenjulegu tímum. Ég er gríðarlega stoltur samstöðunni og er sannfærður að við komumst í gegnum þessa erfiðleika fyrr en síðar!

Góða helgi!

Bestu kveðjur,

Pétur

Hópur söngvara söng fyrir íbúa á Hrafnistu Skógarbæ í dag. Við þökkum þeim kærlega fyrir komuna og þeirra dýrmæta framlag við að gleðja íbúana okkar.

Í Morgunblaðinu í dag er umfjöllun um starfið okkar og rætt við Árdísi Huldu Eiríksdóttur forstöðumann á Hrafnistu Hraunvangi í Hafnarfirði.

Föstudagar eru þemadagar á Hrafnistu í Hafnarfirði.

„Við þurfum ekki að hafa áhyggjur af gamla fólkinu okkar þó svo það sé ekki hægt að heimsækja það“, segir Kristrún Steinarsdóttir í pósti til Morgunblaðsins og vekur athygli á góðu starfi starfsfólks Hrafnistu í Hafnarfirði.

Árdís Hulda Eiríksdóttir, hjúkrunarfræðingur og forstöðumaður á Hrafnistu, segir að í þessu erfiða ástandi, þegar þurft hafi að loka heimilinu vegna samkomubanns á meðan kórónuveiran raskar lífi fólks, sé reynt að brjóta upp alla daga. „Það er auðvitað gríðarlega erfitt fyrir alla að aðstandendur megi ekki koma í heimsókn og því ákváðum við strax að leggja aukalega í hvern dag.“

Auk hefðbundinnar dagskrár, sem samanstendur meðal annars af öflugu félagsstarfi, iðjuþjálfun og sjúkraþjálfun, hefur einkum verið lagt upp úr því að gera kaffitímana ánægjulega með sérstökum glaðningi. Árdís Hulda segir að til dæmis hafi verið boðið upp á sherrýstaup með kaffinu, ís og ávexti. „Eitthvað sem vekur ánægju,“ eins og hún orðar það.

Gleðinni deilt til aðstandenda

Stefnt er að því að vera með sérstakan þemadag fyrir íbúa og starfsmenn á föstudögum. Fyrir viku var ákveðið að allt starfsfólk mætti til vinnu í litríkum fötum og íbúar tóku virkan þátt í glensinu rétt eins og föstudaginn þar á undan þegar haldinn var sérstakur hattadagur. Í dag verður þemað helgað stíl Ölmu Möller landlæknis. „Alma er ekki bara glæsileg kona sem er flott í fatavali heldur einnig framúrskarandi í sínu starfi og hver vill ekki vera eins og Alma á þessum tímum,“ segir Árdís Hulda. „Þessi nýbreytni hefur vakið mikla ánægju og aukið gleðina.“

Í salnum á jarðhæðinni er hljóðkerfi og þrátt fyrir samkomubannið hefur listafólk getað komið á svæðið og notað kerfið. Listamennirnir standa fyrir framan myndavél og míkrófón, við tökum upp og vörpum á öll sjónvarpstæki hjá okkur, „segir Árdís Hulda og leggur áherslu á að allt listafólkið geri þetta endurgjaldslaust. Auk þess hafi mörg fyrirtæki tekið mjög vel í að gleðja íbúa og starfsmenn með gjöfum eins og gosdrykkjum og sælgæti. „Þessi glaðningur hefur vakið mjög mikla ánægju og ekki síst rausnarleg gjöf frá Lionsklúbbnum Ásbirni og Kaldá, sem færðu okkur 16 spjaldtölvur, heyrnartól og magnara fyrir þá sem eru með mikið skerta heyrn, um liðna helgi. Tölvurnar eru komnar í notkun og íbúar geta notað þær til þess að tala við sitt fólk.“

Þrátt fyrir mikla röskun er grunntónninn á Hrafnistu að halda uppi gleði og deila henni til aðstandenda. Heimilið er með Facebook-síðu, handverksheimilið Hrafnista. Þar eru birtar fréttir af starfinu og hvað er á dagskrá. Hver deild er auk þess með lokaða aðstandendasíðu. Árdís Hulda segir vegna persónuverndarlöggjafarinnar hafi verið þrengt að þessum upplýsingasíðum en í ljósi breyttra aðstæðna hafi með samkomulagi við ættingja og íbúa verið opnað meira á síðurnar, sem séu áfram lokaðar fyrir alla nema þá. „Þarna setjum við inn myndir daglega, hvað við erum að gera og höfum ekki fundið fyrir neinu nema þakklæti vegna þessa. „segir Árdís Hulda. „Það er ekki þannig að við sitjum bara og gerum ekki neitt.“ Allir leggjast á árarnar, jafnt íbúar sem starfsmenn. „Allir eru svo samtaka og jákvæðir í að láta hlutina ganga vel„ áréttar Árdís Hulda.

Meðfylgjandi myndir voru teknar á Hrafnistu Hraunvangi í Hafnarfirði í dag.