Grein eftir Maríu Fjólu Harðardóttur forstjóra Hrafnistu á mbl.is: „Gríðarleg ógn fyr­ir heil­brigðis­kerfið“

Verri ár­ang­ur hef­ur náðst nú í þriðju bylgju kór­ónu­veirufar­ald­urs­ins við að varna veirunni veg­ar inn á hjúkr­un­ar­heim­ili lands­ins, að sögn for­stjóra Hrafn­istu, Maríu Fjólu Harðardótt­ur. Þetta staf­ar meðal ann­ars af því sem þegar hef­ur komið fram í umræðunni, að smitrakn­ing geng­ur ein­fald­lega verr fyr­ir sig nú en síðast.

Þegar hafa greinst smit á þrem­ur hjúkr­un­ar­heim­il­um á höfuðborg­ar­svæðinu, fimm á hjúkr­un­ar­heim­il­inu Eir í Grafar­vogi, þrjú á Hrafn­istu Ísa­fold í Garðabæ og nú síðast eitt í dagdvöl á Hrafn­istu á Sléttu­vegi í gær. Lýs­andi fyr­ir erfiðleika við smitrakn­ingu er sú staðreynd að upp­runi þriggja smita á Ísa­fold hef­ur ekki enn fund­ist.

Í síðustu bylgju sluppu hjúkr­un­ar­heim­ili í Reykja­vík nán­ast al­farið við smit, að und­an­skildu einu smiti á Eir. Verr úti urðu Vest­f­irðir. Á hjúkr­un­ar­heim­il­inu Bergi í Bol­ung­ar­vík lét­ust tveir úr veirunni og fleiri smituðust. Á Hlíf á Ísaf­irði smitaðist síðan einn í ág­úst en þar greind­ust aðrir laus­ir við veiruna. 

Fólk lést úr van­rækslu

María, sem jafn­framt er stjórn­ar­maður í Sam­tök­um fyr­ir­tækja í vel­ferðarþjón­ustu, hef­ur þung­ar áhyggj­ur af þró­un­inni. „Við erum að horfa á smit­in koma inn á hjúkr­un­ar­heim­il­in og spurn­ing­in er hver verður næst­ur? Það er stór hóp­ur sem er að smit­ast sem er ekki í sótt­kví, þannig að við erum að keppa við ákveðinn draug. Þetta er eins og keppni í heppni,“ seg­ir María.

Hún bend­ir á að smit á hjúkr­un­ar­heim­il­um hafi víðtæk­ari af­leiðing­ar en aðeins al­var­lega heilsuógn fyr­ir sjúk­ling­inn. „Þetta er gríðarleg ógn fyr­ir heil­brigðis­kerfið, sem staf­ar af því að ef smit kem­ur upp á hjúkr­un­ar­heim­ili, fer á milli íbúa og síðan starfs­fólks, þá í fyrsta lagi verður fólk mjög veikt og þarf sumt að fara á sjúkra­hús. Þau sem þurfa það ekki þurfa samt umönn­un og ef starfs­fólk okk­ar veikist líka, þá verður mjög erfitt að sinna henni,“ seg­ir María.

Mikið af þeim dauðsföll­um sem hafi orðið er­lend­is seg­ir María að hafi ekki endi­lega verið beint af völd­um veirunn­ar einn­ar, held­ur enn frek­ar af völd­um van­rækslu. „Það var eng­inn eft­ir til að sinna þeim. Ef við lend­um í þeirri stöðu að bæði íbú­ar og starfs­fólk okk­ar er smitað, eig­um við þá að loka hjúkr­un­ar­heim­il­un­um og senda alla á sjúkra­hús, líka þá sem eru ósmitaðir, af því að það er ekki til fólk til að ann­ast þá? Það er ógn­in við heil­brigðis­kerfið,“ seg­ir María. 

Skoða sér­stakt COVID-hjúkr­un­ar­heim­ili

Þar sem smit hafa komið upp á hjúkr­un­ar­heim­il­um hafa sums staðar verið hannaðir sér­stak­ir COVID-gang­ar, þar sem fólk í ein­angr­un dvelst meðan á henni stend­ur. María seg­ir að þessi lausn sé ekki tæk til lengri tíma. 

„Þess vegna er heil­brigðisráðuneytið að skoða núna hvort ekki sé hægt að opna sér­staka deild, sér­stakt hjúkr­un­ar­heim­ili, þar sem þeir geta dval­ist sem eru í ein­angr­un. Þannig er hægt að halda heim­il­un­um sjálf­um eins hrein­um af COVID og hægt er,“ seg­ir María. 

Sam­ráð stend­ur yfir um þessa lausn og SFV hafa óskað eft­ir form­leg­um fundi um að koma svona stofn­un á fót tíma­bundið. Í fyrstu bylgju var laust nýtt hjúkr­un­ar­heim­ili þegar far­ald­ur­inn braust út en það var ekki nýtt und­ir þetta fyr­ir­komu­lag, held­ur aðeins til að létta á frá­flæðis­vanda hjá Land­spít­al­an­um, þ.e. að taka við sjúk­ling­um sem höfðu verið þar. Nú er frek­ar litið til þess að á þetta sér­staka COVID-hjúkr­un­ar­heim­ili fari sjúk­ling­ar sem eru veik­ir, þurfi ein­angr­un og aðhlynn­ingu, en eru ekki svo veik­ir að þeir þurfi til dæm­is gjör­gæslumeðferð.